Sơn Đồng, làng nghề chế tác tượng Cô, tượng Cậu

Tượng Cô, tượng Cậu trong văn hóa tín ngưỡng Việt Nam

Đạo mẫu là đạo thờ lấy hình tượng người Mẹ - người phụ nữ làm căn gốc cơ bản. Theo đạo Mẫu, người Mẹ là người có vai trò quan trọng trong gia đình, giúp bảo vệ cuộc sống gia đình, rộng hơn là tham gia xây dựng xã hội, đất nước. Trong đó, tín ngưỡng Tứ Phủ là tín ngưỡng dân gian thuần Việt có lịch sử hình thành và phát triển hơn nghìn năm.

Những người theo tín ngưỡng này thường thờ thần linh Tứ Phủ với niềm tin sẽ được các vị che chở, giúp đỡ vượt qua những khó khăn của cuộc sống. Các tượng thờ theo tín ngưỡng Tứ Phủ thường là tượng Cô, tượng Cậu, những vị Thánh Cô, Thánh Mẫu hoặc các vị anh hùng dân tộc có công lao to lớn với địa phương, đất nước.

Ý nghĩa thờ cúng tượng Cô, tượng Cậu

Trong các không gian thờ cúng theo đạo Mẫu, các vị thánh thường được thờ là Tứ Phủ Thánh Cô và Tứ Phủ Thánh Cậu ở hình thức tượng Cô, tượng Cậu đặt ở hai bên cửa đền. 

Cô Cậu được cho là những người cai quản ở những vùng miền khác nhau. Do đó việc thờ cúng tượng Cô, tượng Cậu mang ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn với Cô Cậu, cầu mong về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được thiên nhiên ưu đãi.

Sơn Đồng - làng nghề chế tác tượng Cô, tượng Cậu nổi tiếng

Nhắc đến đồ thờ truyền thống, trong đó có các tượng Cô, tượng Cậu thờ cúng đẹp, tinh xảo, chất lượng, bền bỉ thì sản phẩm chế tác tại làng nghề Sơn Đồng luôn đứng đầu. Trải qua hơn 1000 năm lịch sử hình thành và phát triển, hiện Sơn Đồng đã được công nhận là làng nghề truyền thống trong chế tác đồ thờ.

Các bức tượng Cô, tượng Cậu do nghệ nhân Sơn Đồng chế tác thủ công 100% theo quy trình cẩn thận, tỉ mỉ từng đường nét. Mỗi công đoạn từ chọn nguyên liệu đến chế tác, điêu khắc, sơn phủ đều phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và thẩm mỹ vô cùng khắt khe. Bởi vậy mà sản phẩm tượng Cô, tượng Cậu và các tượng thờ khác của Sơn Đồng luôn được đánh giá cao về chất lượng, tính thẩm mỹ và cả yếu tố tâm linh.

Cụ thể quy trình chế tác hoàn thiện tượng Cô, tượng Cậu tại xưởng Thông Hồng - cơ sở lâu năm hàng đầu tại làng nghề Sơn Đồng như sau:

Giai đoạn 1: Nhận yêu cầu và tư vấn cho khách hàng

Nghệ nhân Thông Hồng sẽ giới thiệu các mẫu tượng Cô, tượng Cậu đẹp đã từng chế tác hoặc phác thảo theo yêu cầu của khách hàng. Các thông tin về bộ tượng sẽ được Thông Hồng tư vấn và thống nhất với khách hàng gồm: kích thước (phù hợp với không gian thờ cúng),mẫu mã, tư thế, vật liệu chính và vật liệu sơn phủ,... Sau đó, nghệ nhân sẽ bước vào giai đoạn chế tác tượng Cô, tượng Cậu thủ công theo đúng yêu cầu.

Giai đoạn 2: Chế tác và điêu khắc tượng Cô, tượng Cậu

Nghệ nhân Sơn Đồng sẽ lựa chọn chất liệu gỗ tự nhiên cao cấp, chất lượng và xử lý đúng kỹ thuật trước khi chế tác, điêu khắc. Giai đoạn chế tác là bước thô để tạo hình cho tượng Cô, tượng Cậu. Quy trình chế tác bản mộc sẽ bắt đầu từ phần đầu và mặt, phác thảo các khối đầu, mắt, trán, mũi, môi,...

Khuôn mặt tượng Cô, tượng Cậu là quan trọng nhất, nghệ nhân sẽ phải phân chia từng mảng, từng diện để đảm bảo các bộ phận trên mặt phù hợp, giữ được tâm hồn trẻ thơ nhưng vẫn thần thái, uy nghi. Tùy theo yêu cầu của khách hàng mà tượng Cô, tượng Cậu được chế tác mang theo tráp hoặc đóa hoa, ở tư thế ngồi hoặc quỳ,... cũng được phác thảo trong bước chế tác bản mộc này.

Sau khi đã định hình hình dáng tượng Cô, tượng Cậu cơ bản, nghệ nhân Sơn Đồng bước sang giai đoạn điêu khắc chi tiết các đường nét từ mặt đến thân thể. Để có được những bức tượng đẹp, thể hiện được nét ngây thơ nhưng uy nghi trên những khuôn mặt của Thánh Cô, Thánh Cậu thì nghệ nhân cần có kinh nghiệm và tay nghề cao, được rèn luyện qua nhiều năm.

Điêu khắc chi tiết là bước quan trọng và tốn nhiều thời gian nhất để hoàn thành một pho tượng thờ. Kết quả đạt được tượng Cô, tượng Cậu phải có tỷ lệ “quân bình” cân xứng phù hợp, khuôn mặt và dáng người toát lên thần thái, có hồn.

Giai đoạn 3: Đục chạm, đẽo gọt, hoàn thiện bộ tượng

Ở giai đoạn này, nghệ nhân Sơn Đồng sẽ gọt tượng, nạo tượng, đánh giấy ráp để bề mặt pho tượng trơn nhẵn. Ngoài ra, các đường nét, chi tiết nhỏ nhất của bộ Cô, tượng Cậu cũng sẽ được hoàn thiện. Sau bước tạo điểm nhấn, những bức tượng trở nên có hồn, không còn là “khúc gỗ khô cứng” nữa, đây là cái tài của người nghệ nhân lành nghề.

Giai đoạn 4: Sơn lót, sơn phủ bề mặt

Giai đoạn cuối cùng không kém phần quan trọng để tạo nên những bộ Cô, tượng Cậu đẹp là đánh mịn, phủ sơn bảo vệ và sơn bóng mạ vàng/mạ bạc. Thành quả là bức tượng sáng bóng, nổi bật, đẹp và có hồn. 

Như vậy để tạo ra những bức tượng Cô, tượng Cậu thờ cúng đẹp, có hồn, mang tính thẩm mỹ và tâm linh cao thì các nghệ nhân Sơn Đồng phải thực hiện nhiều bước phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật và tay nghề cao. Bởi thế mà tượng thờ của Thông Hồng nói riêng và làng nghề Sơn Đồng nói chung luôn được khách hàng cả nước ưa chuộng và đặt mua.

Đồ thờ Thông Hồng - xưởng chế tác nổi tiếng tại làng nghề Sơn Đồng

Đồ thờ Thông Hồng tự hào là cơ sở chế tác tượng thờ, tượng Cô, tượng Cậu nổi tiếng lâu năm tại làng nghề Sơn Đồng. Sự phát triển của Thông Hồng đã và đang gắn liền với tên tuổi của làng nghề vươn xa khắp cả nước, sang đến chân trời quốc tế.

Khách hàng đang có nhu cầu tìm hiểu, đặt chế tác tượng Cô, tượng Cậu thờ cúng thì hãy liên hệ với Đồ thờ Thông Hồng để được tư vấn nhé.

ĐỒ THỜ THÔNG HỒNG
Địa chỉ: Ngã Tư Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
Điện thoại: 0914 83 55 56