Lưu ý khi chọn và treo câu đối nhà thờ gia tiên

Đôi nét về câu đối nhà thờ

Thời xưa, câu đối không được treo quá phổ biến, thường thấy nhất là ở không gian thờ của những gia đình giàu có, quan lại, đình hoặc chùa lớn. Hiện nay, điều kiện kinh tế, xã hội phát triển nên câu đối đã được treo phổ biến hơn trong nhà thờ gia tiên của các gia đình, dòng họ, bên cạnh đó còn có ở hầu hết các miếu, đình, chùa làm sâu sắc thêm nét văn hóa thờ cúng tổ tiên và thần linh của người Việt.

Treo câu đối trong nhà thờ gia tiên thể hiện cho truyền thống hiếu học, tôn trọng phẩm chất con người và trân trọng những lời khuyên răn mà tổ tiên để lại. Đồng thời, việc treo bộ hoành phi câu đối kết hợp với cửa võng tại khu lăng mộ, nhà thờ, nhà ở, đình chùa,... cũng mang ý nghĩa ngăn chặn các luồng khí mang điềm xấu xâm nhập vào những khu vực này, do đó đây được coi là lớp chắn bảo vệ cho không gian thờ cúng. 

Một số lưu ý khi chọn câu đối nhà thờ

Vật liệu và màu sắc

Câu đối nhà thờ thường được làm bằng gỗ hoặc một số loại vật liệu khác có độ chắc chắn cao và phù hợp cho việc chế tác. Với câu đối nhà thờ bằng gỗ thì loại gỗ được sử dụng phổ biến nhất là gỗ mít nhờ độ bền và tuổi thọ cao, dễ chế tác và dễ bám sơn.

Sau bước chế tác và tạo hình, đôi câu đối có thể được phủ sơn son thếp vàng, thếp bạc để tạo nên vẻ trang nghiêm và linh thiêng cho không gian thờ, gia chủ thường sử dụng câu đối sơn son thếp vàng kết hợp với bàn thờ Ô Xa. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể chọn sử dụng sơn ta để phủ lên câu đối. Màu sắc thường thấy trên câu đối là vàng, đỏ hoặc đen tùy thuộc vào từng loại câu đối, không gian thờ cúng và ý muốn của gia chủ.

Kích thước

Bạn nên chọn mua câu đối có kích thước phù hợp và cân đối với bàn thờ gia tiên. Cần đảm bảo tỷ lệ cân xứng, không quá to hoặc quá nhỏ so với quy mô của không gian thờ cúng để đảm bảo tính thẩm mỹ và linh thiêng của nơi đây. 

Dưới đây là một số kích thước câu đối phổ biến:

• Bàn thờ có kích thước khoảng 1m2 - 1m4 thì bạn chỉ nên mua bộ hoành phi câu đối cao 1m2 hoặc 1m35 và chiều rộng là 22cm. 
• Bàn thờ có kích thước khoảng 1m5 - 1m6 thì bạn nên sử dụng câu đối có kích thước khoảng 1m55 chiều cao và 22cm chiều rộng.
• Bàn thờ khoảng 1m7 - 1m8 thì bạn nên treo bộ hoành phi câu đối 1m75. Đây cũng là bộ hoành phi câu đối được sử dụng phổ biến nhất trong nhà thờ gia tiên của các dòng họ với đôi câu đối có chiều cao 1m75 và chiều rộng là 31cm.

Nội dung

Bạn có thể yêu cầu đơn vị chế tác theo nội dung chữ viết mà mình mong muốn. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo một số mẫu câu đối được treo phổ biến tại các nhà thờ gia tiên dưới đây:

Dục cầu bảo an vu hậu duệ

Tu bằng cảm cách ư tiên linh

Giải nghĩa: Tổ tiên phù hộ, dìu dắt con cháu trưởng thành.

Đức thừa tiên tiên thiên niên thịnh

Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh

Giải nghĩa: Tổ tiên tích đức nghìn năm để lại thịnh vượng và vinh quang cho con cháu đời sau.

Mộc bản thủy nguyên thiên cổ niệm

Thiên kinh địa nghĩa bách niên tâm

Giải nghĩa: Muôn thuở nhớ: Nước nguồn cây cội. Trăm năm lo: Đất nghĩa trời kinh.

Nhật nguyệt quang chiếu thập phương

Tổ tông lưu thùy vạn thế

Giải nghĩa: Công đức của tổ tông chiếu sáng muôn đời tựa như ánh sáng mặt trăng, mặt trời.

Bách thế bản chi thừa cựu ấm

Thiên thu hương hỏa tráng tân cơ

Giải nghĩa: Phúc xưa dày, lưu gốc cành muôn thuở. Nền mới vững, để hương khói nghìn thu.

Mộc xuất thiên chi do hữu bản

Thủy lưu vạn phái tố tòng nguyên

Giải nghĩa: Cây có nghìn nhánh đều sinh ra từ một gốc, nước chảy vạn dòng đều từ một nguồn.

Một số lưu ý khi treo câu đối nhà thờ

Vị trí treo câu đối

Tùy thuộc vào không gian và thiết kế tổng thể của nhà thờ, câu đối thường được treo ở hai bên không gian thờ, thường là ở hai cột phía trước bàn thờ hoặc trên tường ngay mép bàn thờ với không gian nhà thờ nhỏ. 

Câu đối thường được treo hơi thấp hơn so với bức hoành phi và với không gian nhà thờ, câu đối nên được treo hướng ra ngoài.

Với không gian nhà lớn và rộng, gia chủ có thể treo 2 lớp câu đối, lớp ngoài có thể treo ở 2 bên cửa chính nhà thờ ở ngoài hiên hoặc treo lên 2 cây cột ở giữa nhà thờ và lớp còn lại được treo ở bên cạnh bàn thờ.

Treo câu đối cần đảm bảo tính đối xứng nên sau khi treo, gia chủ cần quan sát lại toàn cảnh và điều chỉnh nếu cần, đặc biệt là cần cân xứng với bàn thờ và bức hoành phi.

Cách treo câu đối

Hai câu đối không nên treo thấp quá hoặc xa quá so với bức hoành phi, thường nên đặt gần mép của hoành phi để tạo ra sự cân đối và tinh tế. Khi treo câu đối cần phải tỉ mỉ, cần đảm bảo sự chắc chắn và tính cố định vì việc xê dịch đồ thờ thường được coi là không may mắn.

Ngày phong thủy

Gia chủ nên mời thầy cúng về và chọn ngày phong thủy phù hợp để treo câu đối nhà thờ, nhằm được tổ tiên chấp thuận và mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình.